Berichten door Amanda
Wijzigingen AWBZ en Wmo: een overzicht
Gemeenten zijn sinds 1 januari 2015 verantwoordelijk voor ondersteuning en begeleiding van hun burgers. De extramurale verpleging, een groot deel van de persoonlijke verzorging en de langdurige GGZ is overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet. Het beschermd wonen is ook onder de verantwoordelijkheid van gemeenten komen te vallen, waarbij voor GGZ-cliënten een waarborg ingebouwd is dat zij de komende vijf jaar de ondersteuning houden waar ze nu al gebruik van maken.
Het kabinet wil de komende jaren de omslag maken naar Zorg dichtbij: ‘meer zorg in de buurt, meer samenwerking tussen aanbieders en houdbaar gefinancierde voorzieningen, zodat ook latere generaties er nog gebruik van kunnen maken’. Gemeenten kunnen, aldus het regeerakkoord, meer maatwerk bieden en inspelen op lokale omstandigheden en zorgbehoeften van cliënten. Daarvoor is naast de transities ook een transformatie nodig in het sociale domein.
Persoonlijke verzorging naar zorgverzekeringswet
De extramurale persoonlijke verzorging is ondergebracht bij zorgverzekeraars. Onder persoonlijke verzorging valt hulp bij het aankleden, eten, drinken, wassen, toiletgebruik e.d. en eenvoudige verpleegkundige handelingen. De gedachte hierachter is, dat persoonlijke verzorging voor de meeste mensen samenhangt met de verpleging die zij ontvangen. Niet alle vormen van verzorging zijn ondergebracht bij de zorgverzekeraars. Sommige mensen kunnen zichzelf wel wassen en aankleden, maar hebben aansporing nodig omdat zij een ‘regieprobleem’ hebben. Eerder viel hun begeleiding ook onder de Awbz-functie Persoonlijke Verzorging, maar dit is onderdeel geworden van begeleiding in de Wmo en valt dus nu onder gemeenten. Ook de hulp bij persoonlijke verzorging, inclusief toiletgang, tijdens dagbesteding, behoort nu tot de verantwoordelijkheid van de gemeente.
Transitie AWBZ extramurale begeleiding: de feiten
- De extramurale AWBZ is sinds 1 januari 2015 komen te vervallen. Gemeenten zijn nu verantwoordelijk voor ondersteuning en begeleiding. Dit is wettelijk onderbouwd door een uitbreiding van het compensatiebeginsel in de Wmo. Circa 75% van het budget is naar gemeenten overgeheveld.
- Extramurale dagbesteding valt sinds 1 januari 2015 onder de verantwoordelijkheid van gemeenten.
- De veranderingen met betrekking tot hulp bij het huishouden zjin sinds 2014 van start gegaan. Nieuwe clienten kunnen niet langer rekenen op het bestaande aanbod, omdat de aanspraak op huishoudelijke verzorging in de Wmo is komen te vervallen. Voor bestaande cliënten gaat de maatregel een jaar later in. Via de Wmo wordt een maatwerkvoorziening aangeboden voor mensen die het echt nodig hebben en het niet uit eigen middelen kunnen betalen.
- Extramurale verpleging is van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet overgeheveld. De wijkverpleging heeft nu een belangrijke rol: doel is om mensen langer thuis te laten wonen. Deze wijkverpleging wordt dus gefinancierd vanuit de Zorgverzekeringswet.
- De langdurige GGZ (met behandeling) is van de AWBZ overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet. De zorgverzekeraars worden in 2017 financieel verantwoordelijk voor de GGZ.
- De kern-AWBZ, die nog was overgebleven op 1 januari 2015, is nu de Wet Langdurige Zorg. In deze wet wordt de zorg voor de meest kwetsbare ouderen en gehandicapten geregeld. Binnen de Wet Langdurige Zorg is zorg een verzekerd recht voor mensen die permanent (24/7) zorg in de nabijheid nodig hebben.
De nieuwe Wmo
De Nieuwe Wmo is in 2015 van start gegaan. Hierin zijn de nieuwe taken van gemeenten op het terrein van ondersteuning en zorg aan burgers vastgelegd.
Van compensatieplicht naar resultaatverplichting
In de Wmo 2015 is het ‘automatische’ recht op zorg en ondersteuning komen te vervallen. Er wordt niet langer gesproken over ‘compensatieplicht’; de gemeente heeft nu een ‘resultaatverplichting’: niet de compensatie van een gebrek staat centraal, maar het zorgdragen voor een resultaat. Dat betekent bijvoorbeeld dat niet automatisch een maaltijdservice wordt ingeschakeld als het gewenste resultaat is dat iemand dagelijks een warme maaltijd eet. Er is ruimte voor andere, mogelijk beter passende oplossingen. Zo kan een cliënt het prettig en stimulerend vinden om vaker te eten bij familie, om wekelijks aan te schuiven bij een maaltijdgroep en om vrijwillige hulp te krijgen bij het koken thuis. De maaltijdservice blijft beschikbaar voor de mensen, in wiens situatie dat de best passende oplossing is. Als gevolg van de veranderingen hebben gemeenten afgelopen jaren hun uitgangspunten moeten aanscherpen. Ze hebben nieuwe afspraken moeten maken met aanbieders en maatschappelijke organisaties (al dan niet middels aanbesteding) en ze hebben de toegang tot voorzieningen opnieuw en anders georganiseerd.
Nieuwe doelgroepen voor gemeenten
Gemeenten hebben, sinds de wijzigingen van AWBZ naar Wmo, te maken met nieuwe doelgroepen die veelal niet gewend zijn zich tot de gemeente te wenden voor ondersteuning. Daarbij hebben gemeenten een kleiner budget voor de extramurale begeleiding (korting van circa 25%). Veel gemeenten brachten ter voorbereiding op de transitie van de extramurale begeleiding AWBZ al in beeld om welke doelgroepen het zou gaan en welke aanbieders op dit terrein een rol spelen. Daarbij maken zij gebruik van de informatie van CIZ.
Andere actoren
Naast de gemeenten spelen de aanbieders van zorg, welzijn, wonen, arbeid een rol. Aansluitend op de kanteling in de Wmo, spelen cliënten-, vrijwilligers- en burgerorganisaties een steeds belangrijker rol.
Transitie én transformatie
De stelselwijziging in de AWBZ moet, samen met de andere transities in het sociale domein:
- de fragmentatie van het ondersteuningsaanbod tegengaan
- de omvang en de kosten van de verzorgingsstaat beperken
- een bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van de participatiesamenleving
Dat vraagt naast de stelselverandering om een inhoudelijke vernieuwing. Een ander aanbod van ondersteuning en begeleiding en anders werken van professionals en organisaties. Ander gedrag ook bij burgers en het anders met elkaar omgaan van burgers / vrijwilligers / cliënten, professionals, aanbieders en gemeenten. We spreken over een transformatie in het sociale domein. Lees hier meer over in de publicaties Op weg naar duurzame maatschappelijke ondersteuning en de publicatie Decentralisatie betekent transitie & transformatie. Ook sociale wijkteams vormen een belangrijk middel bij deze transformatie.
Bron: www.movisie.nl
Participatiewet en de nieuwe WWB maatregelen: een overzicht
Activering en participatiebevordering in een nieuw wettelijk kader
ARTIKEL – 1 oktober 2015
De langverwachte Participatiewet is in werking getreden. De Wet maatregelen WWB is per 1 januari 2015 op een aantal onderdelen aangepast en is onderdeel van de Participatiewet. We zetten hier de belangrijkste inhoudelijke wijzigingen van de wetten op een rijtje.
De participatiewet
Het doel van de participatiewet is om meer mensen, ook mensen met een arbeidsbeperking, aan de slag te krijgen. De gemeente is verantwoordelijk geworden voor mensen met arbeidsvermogen die ondersteuning nodig hebben. De wet geeft de gemeenten een aantal instrumenten om te zorgen dat mensen met een arbeidsbeperking een plek op de arbeidsmarkt kunnen vinden. De belangrijkste zijn loonkostensubsidie en beschut werk. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over extra banen.
Gemeenten bepalen op basis van maatwerk wie voor welke vorm van ondersteuning in aanmerking komt.
De gemeente heeft voor de nieuwe doelgroep dezelfde taken als voor mensen met een bijstandsuitkering, namelijk om deze mensen ondersteuning te bieden gericht op arbeidsinschakeling en waar nodig, inkomensondersteuning. Gemeenten bepalen op basis van maatwerk wie voor welke vorm van ondersteuning in aanmerking komt.
Voor wie?
De doelgroep van de Participatiewet bestaat uit:
- alle mensen die nu onder de Wwb vallen;
- Wajongers die niet duurzaam 100% arbeidsongeschikt zijn;
- Wsw doelgroep.
Voor mensen die door hun arbeidsbeperking enkel in een beschutte omgeving kunnen werken, was er in 2014 nog de Wsw. Vanaf 2015 is de Wsw afgesloten voor nieuwe instroom. Wsw-werknemers met een dienstbetrekking houden hun wettelijke rechten en plichten. Gedurende de komende decennia neemt het bestand van Wsw-werknemers door natuurlijk verloop geleidelijk af.
De Wajong is vanaf 1 januari 2015 alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben. UWV beoordeelt of iemand recht heeft op Wajong. Mensen die nu een Wajong-uitkering hebben, behouden deze uitkering. Wel zal iedereen met een Wajong-uitkering door UWV opnieuw worden beoordeeld op arbeidsvermogen. Alle huidige Wajongers blijven ook na deze beoordeling bij UWV. Er worden geen huidige Wajongers overgedragen naar gemeenten.
Loonkostensubsidie
Om het voor werkgevers aantrekkelijker te maken iemand met een arbeidsbeperking in dienst te nemen, krijgt de gemeente de mogelijkheid om loonkostensubsidie te verstrekken. Loonkostensubsidie kan worden ingezet voor mensen die niet het wettelijk minimumloon kunnen verdienen. Het gaat dus om mensen die per uur niet volledig productief zijn. De loonkostensubsidie wordt verstrekt aan de werkgever en kan, waar nodig, structureel worden ingezet. Loonkostensubsidie kan ook worden ingezet voor werknemers die op een beschutte werkplek werken.
Beschut werk
Tegelijkertijd met het afsluiten van de Wsw is de opbouw van beschut werk begonnen. Wat is beschut werk? Beschut werk is bedoeld voor mensen die door hun lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking een zodanige mate van begeleiding en aanpassingen van de werkplek nodig hebben, dat niet van een reguliere werkgever mag worden verwacht dat hij deze mensen in dienst neemt.
Met de voorziening beschut werk kan de gemeente deze mensen toch in een dienstbetrekking laten werken. Deze groep komt in dienst van de gemeente. De gemeente kan deze dienstbetrekking ook organiseren bij een reguliere werkgever die deze begeleiding en aanpassingen wel (met ondersteuning door een gemeente) kan aanbieden. In totaal gaat het om het creëren van 30.000 beschutte plekken.
Samenloop arbeidsmatige dagbesteding/beschut werk
Momenteel werken naar schatting tussen de 40-60.000 mensen op een plek die geduid wordt met de term ‘arbeidsmatige dagbesteding’. De financiering van deze vorm van dagbesteding viel voorheen onder de functie begeleiding in de AWBZ. Deze is overgebracht naar de gemeente en opgenomen in de Wmo. Deze beide doelgroepen vertonen grote overeenkomsten. In de praktijk blijkt werk in de arbeidsmatige dagbesteding en de beschutte Wsw behoorlijk vergelijkbaar. Ook de profielen van de mensen vertonen grote overeenkomsten. Arrangementen die beide vormen combineren lijken dan ook voor de hand te liggen.
Extra banen
In het sociaal akkoord hebben werkgevers afgesproken dat ze extra banen gaan creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Het gaat uiteindelijk om 100.000 extra banen (oplopend tot 2026) in de marktsector. De overheid zorgt tot 2024 nog eens voor 25.000 extra banen. Deze baanafspraak staat los van de 30.000 beschutte werkplaatsen die in de komende jaren worden gecreëerd en los van de arbeidsplaatsen waarop nu Wajongers al werken. Als werkgevers de afgesproken extra banen onvoldoende realiseren, treedt een wettelijk quotum in werking. Het quotum houdt in dat op termijn elke werkgever met 25 en meer werknemers een formele verplichting krijgt arbeidsplaatsen open te stellen aan mensen met een arbeidsbeperking en moet betalen voor niet vervulde plekken.
Nieuwe maatregelen WWB
In de nieuwe maatregelen WWB worden een heel aantal zaken geregeld: uitbreiding inkomensondersteuningsmaatregelen, arbeids- en re-integratieverplichtingen en ook de tegenprestatie naar vermogen.
Tegenprestatie naar vermogen
Een onderwerp dat in het kader van activering erg relevant is, is de tegenprestatie naar vermogen. De gemeente moet het aan bijstandsgerechtigden opdragen van een significante tegenprestatie regelen bij verordening. Dit biedt de gemeente de ruimte voor het leveren van individueel maatwerk. Het college is verplicht expliciet beleid te ontwikkelen betreffende de inhoud, omvang en duur van de tegenprestatie. In deze verordening kunnen gemeenten vervolgens o.a. opnemen dat vrijwilligerswerk van een bepaalde inhoud en omvang als tegenprestatie is te kwalificeren. Tevens kan de gemeenteraad in de verordening de bepaling opnemen dat, als de belanghebbende mantelzorg verricht, deze geen tegenprestatie wordt opgedragen, zolang hij mantelzorg verricht. De tegenprestatie mag het re-integratiebeleid niet doorkruisen. Het college voert dit beleid vervolgens uit. Verder is ook geregeld dat het college geen tegenprestatie oplegt aan alleenstaande ouders die de volledige zorg hebben voor een of kinderen tot vijf jaar.
Programmaraad
Gemeenten hebben in 2014 hard gewerkt om vanaf dit jaar de nieuwe doelgroep te kunnen ontvangen. Daarvoor hebben gemeenten lokaal beleid ontwikkeld, gemeentelijke verordeningen aangepast en (waar nodig) de organisatie aangepast. Ze deden dit samen met Programmaraad, een samenwerking tussen VNG, UWV, Divosa en Cedris. Ook was de Landelijke Cliëntenraad bij de voorbereiding en implementatie betrokken. Een model plan van aanpak voor de invoering van de Participatiewet en de WWB-maatregelen en tal van handreikingen zijn te vinden op de website samenvoordeklant.nl.
Aan de slag
Wat is een succesvolle, effectieve aanpak om meer mensen kansen te geven op de arbeidsmarkt? Download onderstaande publicatie met 29 goede voorbeelden.
Publicatie: https://www.movisie.nl/sites/defaulthttps://uvv.nl/wp-content/uploads/sites/3/alfresco_files/Werken-aan-economische-participatie%20[MOV-2067400-1.0].pdf.
Bron: https://www.movisie.nl/artikel/participatiewet-nieuwe-wwb-maatregelen-overzicht.
Toekomstagenda Informele zorg en ondersteuning
De Toekomstagenda Informele zorg en ondersteuning is samengesteld in samenwerking met partijen die vanuit verschillend perspectief betrokken zijn bij ondersteuning van mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Dit varieert van zorg- en welzijnsorganisaties tot gemeenten en van verzekeraars tot patiënten- en cliëntenorganisaties. De Toekomstagenda bevat aanbevelingen en actiepunten rondom vijf thema’s. Op deze website wordt de actuele stand van zaken samengebracht rond deze speerpunten.
Maatjesprojecten wetenschappelijk onderzocht
Steeds meer vrijwilligers zetten zich als maatje in voor kansarme jongeren, eenzame ouderen, mensen met ggz-problematiek, mensen met een verstandelijke beperking, ex-gedetineerden, mensen met problematische schulden en (jonge) mantelzorgers. Voor steeds meer doelen en doelgroepen worden zogenaamde maatjesprojecten ontwikkeld. Maar werken ze ook? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat maatjesprojecten effectiever worden in het behalen van hun doelen? In de evaluatie Een maatje voor iedereen? is gezocht naar wat bewezen is als het gaat om effectiviteit van maatjesprojecten.
Maatjesprojecten blijken kleine effecten te kunnen bereiken die tezamen toch grote positieve gevolgen kunnen hebben. De belangrijkste effecten blijken te liggen op psychologisch en sociaal-communicatief vlak, zoals het vergroten van zelfverzekerdheid en zelfvertrouwen en het stimuleren van positieve relaties. Daarnaast worden er effecten bereikt op het terrein van persoonlijke ontwikkeling en horizonverbreding.
Het behalen van deze positieve effecten is afhankelijk van diverse factoren. Opnieuw blijkt er vooral onderzoek te zijn gedaan naar de succesfactoren van mentoring projecten. Analyse van de literatuur laat ook hier echter zien dat de resultaten uit dit type onderzoek bruikbaar zijn voor maatjesprojecten in het algemeen. De gevonden succesfactoren zijn bestudeerd, geanalyseerd en vertaald in een leidraad die is opgebouwd uit zeven thema’s. Deze leidraad heeft als doel (toekomstige) maatjesprojecten te helpen en te sturen bij het vormgeven van het project teneinde zo veel en zo positief mogelijke effecten te bereiken. De thema’s in de leidraad zijn: doelmatigheid, werving en screening, matching, ondersteuningsstijl, ondersteuning van de vrijwilliger, integratie in het professionele netwerk en kwaliteitsbewaking.
Benieuwd naar dit onderzoek? Lees hier meer.
Prinses Margriet spreekt op 70 jarig jubileum UVV
Prinses Margriet is beschermvrouwe van UVV Nederland. In die hoedanigheid sprak zij de 350 vrijwilligers toe die op 13 oktober in de Eenhoorn in Amersfoort samen gekomen waren om het 70 jarig jubileum van UVV Nederland te vieren. Hier feliciteerde zij de UVV en alle 8000 vrijwilligers. Ook sprak zij scherpe woorden over het gemak waarmee over vrijwilligers wordt gesproken, alsof je die voor het oprapen hebt en er ongebreideld een beroep op kan worden gedaan. Zij onderstreepte het belang van de UVV als vrijwilligersorganisatie: “Het organiseren, faciliteren van vrijwilligerswerk Als er behoefte en zelfs gebrek is aan vrijwilligers, moet men voor hen ook mogelijkheden scheppen; moet men dat werk ook faciliteren. De UVV heeft haar leden altijd ondersteund en juist daarmee ook voorkomen dat vrijwilligers worden “uitgebuit” om het maar eens heel sterk uit te drukken. Vrijwilligers die in een georganiseerd verband werken zijn betrouwbare gesprekspartners daar waar zij worden gevraagd en of ingezet. Zij zijn getraind, weten wat hen te doen staat en er kan op hen worden gerekend”.
Hieronder is de integrale tekst weergegeven. In de video is de toespraak terug te zien.
Toespraak H.K.H. Prinses Margriet ter gelegenheid van het 70 jarig bestaan van de Unie van Vrijwilligers Nederland op 13 oktober 2015 te Amersfoort.
Een lustrum…
is altijd een mooie reden om een feestje te vieren en dat geldt zeker ook voor de UVV.
Uw lustrum, en voor mij? Ooit ben ik dankzij het Rode Kruis als adviseur betrokken geraakt bij de Unie. Er waren veel raakvlakken tussen beide organisaties. Sinds het overlijden van mijn moeder mag ik bovendien Uw beschermvrouwe zijn. Uw lustrum….valt altijd samen met het herdenken/vieren van het einde van de 2 WO, dat voor de UVV juist een begin betekende. Meebouwen aan een nieuwe toekomst, gaten vullen waar mensen in de knel waren gekomen…
De UVV is, zoals de voorzitter al zei, eigenlijk een oorlogskindje maar ondanks zeven maal tien kaarsjes nog fit en springlevend. En…nog steeds heel erg nodig in een maatschappij die in toenemende mate afhankelijk is van vrijwilligers. Heel belangrijke initiatieven zijn inmiddels inderdaad overgenomen door reguliere instanties, maar de vraag naar vrijwilligers blijft stijgen en het zou mij niet verbazen als sommige van de “oude” taken –bij die instanties- weer komen te vervallen en dus opnieuw op de schouders van vrijwilligers gaan rusten.
Het komt mij voor dat er vandaag de dag wel erg makkelijk over vrijwilligers wordt gesproken, alsof je die voor het oprapen hebt en er ongebreideld een beroep op kan worden gedaan. Als er behoefte en zelfs gebrek is aan vrijwilligers, moet men voor hen ook mogelijkheden scheppen; moet men dat werk ook faciliteren. De UVV heeft haar leden altijd ondersteund en juist daarmee ook voorkomen dat vrijwilligers worden “uitgebuit” om het maar eens heel sterk uit te drukken. Vrijwilligers die in een georganiseerd verband werken zijn betrouwbare gesprekspartners daar waar zij worden gevraagd en of ingezet. Zij zijn getraind, weten wat hen te doen staat en er kan op hen worden gerekend.
Duizenden mensen hebben zich belangeloos ingezet om hun medemens bij te staan en zo ook bijgedragen aan de goede naam van de UVV. Zij mogen daarvoor wel eens heel nadrukkelijk in het zonnetje worden gezet!!!
Het is een uitdaging om de vereniging steeds weer aan te passen aan de veranderingen in de maatschappij, om nieuwe enthousiastelingen te vinden en om continuïteit te bieden. Nog steeds zijn mensen betrokken en hulpvaardig, maar de tijd die men heeft voor vrijwilligerswerk en de voorwaarden en motieven voor dit werk zijn aan verandering onderhevig. Vooral jongeren willen zich bijvoorbeeld niet meer voor langere tijd binden en zelf meer regie hebben over wat zij doen. Door veranderingen in de zorg wordt het beroep op de omgeving groter en ook door het verhogen van de pensioenleeftijd blijft er minder tijd over om vrijwilligerswerk te doen.
Vrijwilligerswerk is belangrijk, het geeft voldoening, kan een invulling zijn voor talenten die anders niet aan bod komen, kan ontplooiing bevorderen evenals sociale contacten en ook echt heel veel plezier geven. Ik ken een voorbeeld van een totaal bedlegerige vrouw: zij biedt computerondersteuning aan anderen die daarin vastlopen. Daarmee komt zij uit haar geïsoleerde positie, een win-win situatie!. Er zij ontelbaar veel van dergelijke voorbeelden te noemen.
Vrijwilligers maken een verschil, om het Engels wat krom te vertalen. Making a difference zegt het immers zo mooi! Er zijn natuurlijk altijd weer nieuwe situaties die om oplossingen vragen en daarin kan en zal de UVV een belangrijke rol blijven vervullen. Vrijwilligers zijn het zout in de pap, desem in het brood, olie in de machine, drijvende kracht in-en-van tal van organisaties… wat zou er gebeuren als zij er opeens niet meer waren?
Participatie is de nieuwe kreet, maar wie participeert waarin? Een participatiemaatschappij zonder vrijwilligers is ondenkbaar. Participeren doe je niet omdat het je wordt opgedragen maar omdat je het zelf belangrijk vindt. Maar het niet vanzelfsprekend. En men mag niet vergeten dat vrijwilligers begeleiding nodig hebben, ondersteuning en ook, zoals ik al zei, de mogelijkheid krijgen om dit werk te doen of te blijven doen (vaak naast hun baan) zonder dat het voor zoete koek wordt aangenomen.
Een lustrum is daarom een mooie gelegenheid om dat nog een nadrukkelijk onder de aandacht te brengen en om waardering en dankbaarheid uit te spreken voor de o zo onmisbare rol die vrijwilligers in onze maatschappij vervullen. U bent daar weer een onmisbaar onderdeel van.
Een applaus voor U zelf en diegenen die U voor zijn gegaan!
Ik wens U toe dat het enthousiasme en het idealisme waarmee de UVV is opgericht voor U nooit verjaart al viert u nog zo veel verjaardagen.
en
Ik wens de UVV en U allen een feestelijk lustrum toe!
Terugblik op 70 jarig jubileum UVV Nederland (inclusief video verslag)
70 jaar UVV Nederland: Sterk in verbinden!
Op 13 oktober 2015 was het dan zover: in het centraal gelegen Amersfoort kwamen 330 vrijwilligers uit het hele land bij elkaar in de Eenhoorn. De zaal zinderde van de energie zoals gastspreekster Esther Vergeer enthousiast opmerkte.
Het was een grote eer dat onze beschermvrouwe H.K.H Prinses Margriet, ons jubileum kwam opluisteren. Haar aanwezigheid en haar mooie speech waarin zij de inzet van de vrijwilligers zeer positief belichtte, waren een blijk van oprechte waardering. De combinatie van het eind van de Tweede Wereldoorlog en de start van de Landelijke UVV deed haar opmerken: “De UVV is eigenlijk een oorlogskindje maar ondanks zevenmaal tien kaarsjes nog fit en springlevend”. Zij complimenteerde de UVV met het werk dat al die jaren is verzet: “De UVV heeft haar leden altijd ondersteund en juist daarmee ook voorkomen dat vrijwilligers worden “uitgebuit” om het maar eens heel sterk uit te drukken. Vrijwilligers die in een georganiseerd verband werken zijn betrouwbare gesprekspartners daar waar zij worden gevraagd en of ingezet. Zij zijn getraind, weten wat hen te doen staat en er kan op hen worden gerekend.”
Nadat de dagvoorzitter Gery Molenaar iedereen had verwelkomd, H.K.H. Prinses Margriet, de Commissaris van de Koning in Utrecht, de burgemeester van Amersfoort, mevrouw Ella Vogelaar voorzitter van de NOV, Koepel van vrijwilligersorganisaties in Nederland, de leden van de Raad van Advies, externe gasten van het LOVZ, nam voorzitter John Voetman het woord. Hij sprak over de UVV als echte vrijwilligersorganisatie, bijna geen betaalde krachten, over de autonomie die haar charme is, maar ook nadelen oplevert, bijvoorbeeld bij het werven van fondsen. Over de 9000 UVV- vrijwilligers die jaarlijks een maatschappelijke bijdrage van 22 miljoen euro leveren. “De maatschappij verandert en de UVV verandert mee, met de nieuwe uitdagingen die eraan komen”, sprak hij.
Ella Vogelaar vertelde over de voortrekkersrol die de UVV vervult binnen haar organisatie. De 1 miljard uur die alle vrijwilligers in Nederland bijdragen aan de maatschappij. Na Amerika en Zweden heeft Nederland de meeste vrijwilligers ter wereld. De UVV hoort bij de vijf grootste vrijwilligersorganisaties in Nederland.
Burgemeester Bolsius van Amersfoort roemde de spontane en vrijwillige inzet die hij zag bij de opvang van de vluchtelingen. Dat mensen graag bereid zijn te helpen. Hoe Amersfoort bijna burgerlijk ongehoorzaam had besloten meteen aan goede locaties te werken en niet allerlei tijdelijke oplossingen te bedenken. Hij memoreerde zijn moeder die vrijwilligster was en zei dat hij nu zijn kinderen bij zijn vrijwilligerswerk betrekt. Vrijwilligerswerk gaat over van generatie op generatie.
Dat laatste geldt voor veel vrijwilligers binnen de UVV en toevallig ook voor de kleindochter van een van de oprichtsters J.B.C. Sjollema – ‘s Jacob, Sonia Sjollema die in de voetsporen van haar grootmoeder is getreden als bestuurslid van UVV Nederland. Zij heeft samen met de PR-commissie en een aantal professionele krachten hard gewerkt om een mooi magazine te laten verschijnen in digitale vorm. Afgeleid daarvan is de kleurrijke gedrukte brochure om de UVV beter op de kaart te zetten. Zie hiervoor: www.uvv.online-magazine.nl. De overhandiging van de brochure aan H.K.H. Prinses Margriet door Lilian de Jong vormde een hoogtepunt. Op de achtergrond draaide de digitale versie op een groot scherm.
Na het officiële gedeelte was het woord aan Esther Vergeer, rolstoeltennisster. Door haar levendige presentatie hing de zaal aan haar lippen. Hoe zij als jong meisje verlamd raakte, dus nooit meer kon lopen, door haar ouders gestimuleerd werd om toch met alles mee te doen. Ook sport. Het werd tennis. Tennis waarmee zij zelfs een gouden plak won op de Paralympics in Londen. En hoe vele vrijwilligers haar op die intensieve weg hebben ondersteund. Hoe prettig het is om een doel, de olympische medaille veroveren, te hebben. Daar kun je alles op afstemmen. Dan is het doel bereikt en moet je je weg zoeken. Dat doet zij met haar Foundation die gehandicapte kinderen stimuleert flink te sporten en veel zelfstandig te doen. Zoals het haar ook lukt alles zelfstandig te doen. Het ontvangen van vrijwillige steun is geweldig maar ook het geven is heerlijk, het doet iets met een mens. Zij gaf alle leden van de UVV een groot compliment.
Toen was het zomaar tijd voor koffie en lunch maar niet voordat het hoge gezelschap met sprekers en een 10-tal vrijwilligers de zaal verlaten had. De vrijwilligers werden aan H.K.H. voorgesteld in een zeer geanimeerde, geïnteresseerde en ontspannen sfeer. En dat de zware, gouden olympische medaille van Esther bewonderd en vast gehouden mocht worden was een mooi extraatje.
De mensen van de Eenhoorn zetten hun beste beentje voor en opgewekt werd er voor de lunch gezorgd. Natuurlijk ontbrak de kroket niet. Alle aanwezigen konden gezellig bijkletsen en hun bewondering voor de sprekers delen. Wat een vrolijke herrie maken 330 mensen in een zaal…
Het ‘toetje’ was het optreden van Victor Mids, arts en illusionist. Hij liet ons, samen met een paar gasten uit de zaal, zien hoe wij ons laten misleiden door ons brein. Wij weten nu wat primen is, hoe je met onbeduidende armbewegingen mensen op het verkeerde been zet en iemand zonder aan te raken kunt laten zeggen op welke plekken de aanraking werd gevoeld – fantoomtrilling. We hebben het zelf gezien!
Tijd om te bedanken en af te sluiten. De voorzitter roemde de aanwezige dames Rosalie Swart en Graus omdat zij al 35 jaar UVV-vrijwilliger zijn, bedankte de Jubileumcommissie voor het vele werk en de vele kilometers, plaatste Tom de Graaf, secretaris en spil van de UVV Nederland in de schijnwerper evenals Lisette Holslag, die de (vele) publiciteit heeft georganiseerd. En wenste een ieder een goede thuisreis. Zo kwam een eind aan een dag met een oranje tintje.
De feestelijke dag werd georganiseerd met de betrokkenheid van verschillende afdelingen:
Oud-voorzitter Gery Molenaar, secretaris Tom de Graaff, Sonia Sjollema ( bestuurslid UVV Nederland), Wil Verweij (UVV afdeling Amersfoort), Simone Koch ( UVV afdeling Baarn) en Anne Joke Moojen (UVV afdeling Enschede)
Bekijk hier ook het videoverslag van de dag:
Brochure en digitaal magazine gelanceerd tijdens 70-jarig jubileum
Gisteren is tijdens een zeer geslaagd jubileumfeest de nieuwe brochure van UVV Nederland en het bijbehorende digitale magazine gepresenteerd. In aanwezigheid van 350 vrijwilligers en externe gasten en met de nodige aandacht van de lokale en landelijke pers, werd de brochure aangeboden aan Prinses Margriet door vrijwilliger Lilian de Jong die met haar foto op de brochure staat. De brochure en het magazine geven door middel van storytelling de ervaringen van vrijwilligers weer met het vrijwilligerswerk bij de UVV. Het geeft daarmee een goed beeld van de gevarieerde activiteiten die de verschillende UVV-afdelingen in het land verrichten. Ook is er een feestelijke felicitatie opgenomen van Prinses Margriet aan alle vrijwilligers van de UVV en een opiniërend interview met Lucas Meijs, waarin hij helder verwoordt wat de karakteristieke kwaliteiten van vrijwilligerswerk zijn ten opzichte van de professionele zorg.
Het digitale magazine kan via deze link breed gedeeld worden onder alle afdelingen, vrijwilligers en externe relaties: uvv.online-magazine.nl
http://uvv.online-magazine.nl/nl/magazine/9791/785236/uvv_nederland_70_jaar.html
De brochure is hier te downloaden: Brochure UVV Nederland
Veel media-aandacht voor 70-jarig Jubileum
Het Jubileum van UVV Nederland heeft de nodigde media aandacht gekregen. Al in de aanloop er naar toe kwam de UVV in het nieuws, onder andere met aankondigingen over het bezoek van Prinses Margriet. Op de dag zelf moest Gery Molenaar, voorzitter van de Jubileumcommissie, vroeg op in verband met haar optreden in radio-uitzending Dit is de nacht. John Voetman en UVV Amersfoort kwamen in de radio-uitzending van Radio 1; in het programma De Ochtend werd in 3 items aandacht aan het Jubileum van de UVV besteed. Ook werd er een video-opname gemaakt voor RTV-Utrecht. Er verscheen een prachtige column van Esther Vergeer over de UVV in de Telegraaf. Via de NOV werd juist de actualiteit van de toespraak van Prinses Margriet benadrukt “…Prinses Margriet benadrukte dat als de samenleving (en overheid) een groter beroep op mensen doet om zich vrijwillig in te zetten, dat dan ook de randvoorwaarden daarvoor geregeld moeten zijn”. Via verschillende websites met aandacht voor het koninklijk huis werd melding gemaakt van het bezoek van Prinses Margriet aan het Jubileum van de UVV. Hieronder zijn de verschillende links naar de uitzendingen en nieuwsrubrieken terug te vinden.
Al in de aanloop er naar toe kwam de UVV in het nieuws, onder andere met aankondigingen over het bezoek van Prinses Margriet:
http://destadamersfoort.nl/lokaal/uvv-nederland-viert-70-jarig-bestaan-goed-gezelschap-34994
Op de dag zelf, moest Gery Molenaar, voorzitter van de Jubileumcommissie vroeg op, in verband met haar optreden in radio-uitzending Dit is de nacht
http://www.eo.nl/radio/ditisdenacht/aflevering-detail/dit-is-de-nacht-20151013t020000/
John Voetman en UVV Amersfoort kwamen in de radio-uitzending van Radio 1: in het programma De Ochtend werd in 3 items aandacht aan het Jubileum van de UVV besteed
http://www.radio1.nl/item/322002-70%20jaar%20De%20Unie%20van%20Vrijwilligers.html
Video van John Voetman op RTV Utrecht: om te bekijken klik op de volgende link http://www.rtvutrecht.nl/embedded/680293/
Esther Vergeer schreef een prachtige Column in de Telegraaf:
Verder werd er in diverse media aandacht aan het Jubileum besteed, zie bijvoorbeeld:
http://www.vorsten.nl/2015/09/11/prinses-margriet-spreekt-vrijwilligers-toe/
http://www.deoranjes.nl/2015/10/prinses-margriet-spreekt-bij-jubileum.html
http://gpdhome.typepad.com/nieuwsberichten/2015/10/margriet-viert-feest-samen-met-uvv.html
En tenslotte werd er natuurlijk door de UVV zelf de nodige aandacht aan het Jubileum besteed:
https://twitter.com/uvvnederland
https://www.facebook.com/UVV.Nederland
Videoverslag van de dag:
https://www.facebook.com/UVV.Nederland/videos/vb.541945179177608/962847543754034/?type=2&theater
Video Prises Margriet:
https://www.facebook.com/UVV.Nederland/videos/vb.541945179177608/962844983754290/?type=2&theater
En bijvoorbeeld:
http://www.uvv-nijkerk.nl/upload/2201/documents/Persbericht_UVV-nL_en_RVD.pdf
http://www.uvvmaastricht.nl/uvvmaastricht/uvvmaastricht/news.php
Zie voor meer informatie ook Publiciteit UVV 70 jaar
UVV Nederland viert 70-jarig bestaan in goed gezelschap
De 70-jarige Unie Van Vrijwilligers Nederland viert haar verjaardag op 13 oktober in Amersfoort in aanwezigheid van zo’n 350 genodigden uit de eigen en externe vrijwilligerswereld. Naast sprekers als Prinses Margriet en Ella Vogelaar, zijn er optredens van topsporter Esther Vergeer en arts/illusionist Victor Mids, die de kracht van het vrijwilligerswerk symboliseren. Zie ook het uitgebreide programma van 13 oktober.
Vrijwilligers voegen heel eigen waarden toe
UVV-vrijwilligers vervullen een onmisbare rol in onze huidige participatiemaatschappij. Een rol die steeds belangrijker wordt door alle veranderingen en bezuinigingen in de zorg. Ze besparen de maatschappij bovendien miljoenen euro’s per jaar. En vrijwilligers voegen heel eigen waarden toe aan de zorg voor hulpvragers: oprechte aandacht, grote betrokkenheid en warme menselijkheid.
Volgens onderzoek door professor Lucas Meijs (Erasmus Universiteit) is de toegevoegde waarde van vrijwilligerswerk overduidelijk: cliënten ervaren dat vrijwilligers dichter bij hen staan dan beroepskrachten. Omdat ze onbetaald werken, worden vrijwilligers ook als oprechter en geloofwaardiger gezien dan professionals. Bovendien storten mensen hun hart eerder uit bij een onbetaalde zorgverlener omdat dit niet meteen in rapporten wordt vastgelegd. Professionals en vrijwilligers moeten zij aan zij naast hun cliënten gaan staan, ieder vanuit de eigen kwaliteiten.
UVV Jubileum-magazine
Lucas Meijs is een van de vele geïnterviewden die hun licht laten schijnen over de betekenis van vrijwilligerswerk in het online UVV-jubileummagazine dat 13 oktober verschijnt. Daarin vertellen vrijwilligers wat hen drijft en cliënten wat het voor hen betekent. Verhalen die aantonen hoe onmisbaar vrijwilligerswerk is. Beschermvrouwe Prinses Margriet verwoordt het belang van belangeloosheid.
CBS: Helft van de bevolking doet vrijwilligerswerk
De helft van de bevolking van 15 jaar en ouder zet zich minstens één keer per jaar als vrijwilliger ingezet voor een organisatie of vereniging. De meeste vrijwilligers zetten zich in voor sportverenigingen, scholen, levensbeschouwelijke organisaties en in de verzorging en verpleging. Vakbonden en organisaties op het gebied van wonen en woonsubsidies, politieke partijen en sociale hulpverlening hebben de minste vrijwilligers. Gemiddeld besteden vrijwilligers 4 uur per week aan vrijwilligerswerk, maar de meeste vrijwilligers doen hun vrijwilligerswerk in minder dan één uur per week.
Meer lezen ? Klik hier voor de informatie van het CBS.
Van de bestuurstafel
Op 24 maart jl. hebben we –tijdens de algemene ledenvergadering- afscheid genomen van Gery Molenaar, voorzitter van UVV Nederland. Na de vele jaren die zij aan de UVV heeft gewijd wil zij haar aandacht nu elders op gaan richten. We missen haar nu al; een bevlogen voorzitter die –op uitnodiging- graag bereid was het hele land af te reizen om met de afdelingen in gesprek te gaan of een ledenvergadering bij te wonen.
Ook op 24 maart hebben we ons nieuwe bestuurslid Marlice Draijer verwelkomd. Marlice, afgestudeerd als socioloog, gaat zich bezig houden met de portefeuille PR en Communicatie. Zij is nu al intensief bezig met de voorbereiding van ons 70-jarig jubileum.
Ons bestuurslid Sonia Sjollema heeft te kennen gegeven na vier jaar lid van het bestuur te zijn geweest, meer aandacht en tijd aan gezin en werk te gaan schenken. Tijdens de algemene ledenvergadering in het najaar (10 november) neemt zij afscheid als bestuurslid. Gelukkig is zij bereid ons daarna nog terzijde te staan bij vernieuwende projecten.
Helaas zijn we er nog niet in geslaagd om een nieuwe voorzitter van het bestuur van UVV Nederland te vinden. De twee kandidaten die bereid waren deze functie in overweging te nemen hebben ons laten weten –ieder om eigen moverende redenen- daar geen follow-up aan te zullen geven. Het bestuur beraadt zich de komende periode op mogelijke vervolgstappen.
In de tweede week van september nodigen we alle bestuursleden die in 2014 en 2015 nieuw zijn toegetreden tot de afdelingsbesturen uit –in Amersfoort- om kennis met hen te maken en met hen te praten over UVV Nederland als organisatie en wat de toekomst ons mogelijk gaat brengen. De afdelingen worden hier binnenkort over geïnformeerd.
‘s-Middag, na afloop van de algemene ledenvergadering op 10 november, is er weer een thema bijeenkomst. Het wordt een vervolg op de succesvolle Themamiddag van 24 maart, “Hoe gaan we om met de veranderingen als gevolg van nieuwe wet- en regelgeving rondom AZWBZ en Wmo”.
Het bestuur hecht veel waarde aan signalen van binnen de UVV maar zeker ook van buiten de UVV. Het voornemen van het bestuur om een kleine (externe) Raad van Advies te formeren die –vanwege hun eigen specifieke expertise- bereid is kritisch naar onze organisatie te kijken en ons te informeren over tendensen die in onze leefwereld aanwezig zijn, heeft inmiddels vorm gekregen. Een expert op het gebied van PR en Communicatie en een locatiemanager van een groot woon-zorgcentrum zijn tot de Raad toegetreden. Met name deze laatste ervaart hoe de veranderingen in de zorg uitwerken voor betrokkenen, cliënten maar zeker ook de werknemers. Voor de zomervakantie hopen we nog een derde persoon bij de Raad te kunnen betrekken zodat we de leden van de Raad dan na de zomer aan u kunnen voorstellen.
Het 70-jarig jubileum van UVV Nederland
Op 13 oktober gaan we onze “70ste” verjaardag vieren in “De Eenhoorn” in Amersfoort. We doen dat met een programma dat begint in de ochtend en zal eindigen rond half vier. Een aantal personen dat prominente posities in de vrijwilligerswereld bekleedt is bereid acte de presence te geven en het woord te voeren. In het ochtend programma zal Esther Vergeer ons interactief meenemen in haar wereld van tennis en in de middag zal Victor Mids ons laten zien en horen dat niet alles om ons heen is zoals het lijkt. Victor is bij een groot publiek bekend door zijn TV optreden met het programma “Mindf*ck”. Het aantal inschrijvingen voor 13 oktober is overweldigend; aanzienlijk meer dan het maximum aantal van 350 dat toegestaan is. Een aantal UVV afdelingen zal daarom met minder vrijwilligers kunnen komen dan ze hebben opgegeven.
Eenzaamheid
Tot slot brengen wij de goede acties van de Coalitie ERBIJ onder uw aandacht. UVV Nederland is aangesloten bij deze coalitie. Met medewerking van het ministerie van VWS organiseren zij in het najaar wederom “De week tegen de eenzaamheid”. Voor meer informatie gaat u naar www.coalitieerbij.nl
Lintjesregen 2015
Dit jaar ontvingen 2.838 mensen een Koninklijke onderscheiding. Ook in 2015 is een aantal UVV-vrijwilligers gedecoreerd:
De heer Jacob Wybren Bouma uit Wâlterswâld. De heer Bouma is benoemd als Lid in de Orde van Oranje Nassau. Naast ander vrijwilligerswerk, is de heer Bouma vanaf 2001 tot op dit moment vrijwilliger bij de Unie van vrijwilligers afdeling Dokkum en omstreken in Dokkum.
Mevrouw W.J. van Elk-Bieckman is benoemd als Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Mevrouw Van Elk werkte onder meer als vrijwilliger bij de Unie van Vrijwilligers als verkoper van het ‘rijdend winkeltje’ in het Diaconessen Ziekenhuis te Voorburg. Van 1974 tot 2000 was zij vrijwilliger bij het project Zieken- en Bejaardenbezoek van de UVV Rijswijk en was zij organisator – namens de UVV Rijswijk – van kledingbeurzen en dagtochten voor ouderen. Van 1980 tot 1988 was mevrouw Van Elk namens de UVV Rijswijk lid van de Commissie Sociaal Raadsman van de gemeente Rijswijk.
Maria Henrica Wilhelmina Westen-Reckman werd onderscheiden als Ridder, onder meer vanwege haar inzet als bestuurslid en vrijwilliger binnen de Unie van Vrijwilligers, afdeling Delden.
Hier vindt u, op de website van UVV Delden, een kort verslag over de onderscheiding voor mevrouw Maria Westen.
Gefeliciteerd !
Over de oprichting van de Unie van Vrijwilligers
De grondslag voor de Unie Van Vrijwilligers werd in 1938 gelegd met de oprichting in Amsterdam van het Korps Vrouwelijke Vrijwilligers [KVV], door Jane de Iongh. De oprichting vond plaatst tegen de achtergrond van de dreigende Tweede Wereldoorlog en de economische crisis waardoor de positie van werkende vouwen verslechterde. Vrijwilligerswerk was een manier om de actieve maatschappelijke betrokkenheid van vrouwen vorm te geven.
Arbeidsparticipatie van vrouwen onder druk
Tijdens de grote werkloosheid in 1936 maakte prof. Romme, lid van de Tweede Kamer voor de Roomsch Katholieke Staats Partij en minister van Sociale zaken in het vierde Kabinet Colijn, een wet aanhangig, waarin het werken van de getrouwde vrouw verboden werd [1]. Want zo zei hij: “De vrouwen werken toch maar alleen om luxe goederen te kopen.” Deze motivatie werd hem niet in dank afgenomen en stuitte op fel verzet bij een aantal vrouwen, waaronder mevr. Jane de Iongh. Zij organiseerde met nog een twintigtal buitenshuis werkende vrouwen een bijeenkomst in het Amsterdamse Concertgebouw, dat een groot succes werd. Uit een opinieonderzoek bleek dat 98% van de werkende vrouwen dit deed uit bittere noodzaak. De resultaten werden gepubliceerd en onder druk van pers en publieke opinie werd de wet ingetrokken. Toen in 1938 de oorlogsdreiging steeds groter werd, begon de overheid voorbereidingen te treffen voor de oprichting van een Luchtbeschermingsdienst. Hiervoor werden via de schrijvende pers vrijwilligers gevraagd en onder in de advertentie stond met heel kleine lettertjes ’Vrouwen ook welkom’. Dit was opnieuw een ergernis voor mevr. De Iongh. Met drie vriendinnen uit een werkcomité van de Liberale Partij, dat de rechten van de vrouw bestudeerde, stapte zij naar de directeur van de Luchtbeschermingsdienst in oprichting en deed hem de suggestie aan de hand de zaak maar helemaal aan vrouwen over te laten. Dan kon hij op zeer korte termijn verzekerd zijn van de hulp van minstens 2000 vrouwen. Dit was de aanzet tot de oprichting van een grote hulporganisatie in datzelfde jaar.
Oprichting Unie van Vrijwilligers
De oprichting van het KVV vond snel daarna navolging in verschillende plaatsen, verspreid over het hele land. Er werden EHBO-cursussen gegeven. Vrouwen werden opgeleid tot vrachtwagenchauffeur en sokken en bivakmutsen werden gebreid voor de gemobiliseerde soldaten. In de eerste oorlogsjaren is er enorm veel werk verzet, zoals direct na het bombardement op Rotterdam. Engelse piloten werden geholpen aan onderduikadressen, vluchtelingen werden opgevangen en ondergebracht. Aan het einde van de oorlog waren er 2000 afdelingen. In die tijd werd besloten de naam te veranderen in ‘Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers’. De Landelijke Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers ( UVV) werd in de latere oorlogsjaren in het geheim opgericht om na de oorlog alle vrouwelijke hulpdiensten onder één naam te verenigen. Marga Klompé was één van de initiatiefneemsters en het verhaal gaat, dat zij achterop een motorfiets door het land reed om dit alles voor te bereiden. Tijdens de oorlog mocht er niet worden vergaderd, maar dat gebeurde in het geheim en men werkte, indien mogelijk, gewoon door. Het resultaat was dat al op 7 mei 1945 de Unie van Vrouwelijke Vrijwilliger officieel van start kon gaan. Over de oprichting zijn diverse documenten bewaard gebleven,waaronder de brief van Jande de Iong, een vrijgeleide naar de eerste vergadering van het Hoofdbestuur en een toelichting op beide documenten.
Tafeltje-dek-je
Het typische naoorlogse werk ging langzamerhand over in wat wij nu als activiteiten van de Unie Van Vrijwilligers kennen, mede geïnspireerd door het werk van de Engelse vrijwilligersorganisatie Women Voluntary Service. In 1977 is de naam van de Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers veranderd in de Unie Van Vrijwilligers, voor vrouwen en mannen. Er zijn immers steeds meer manlijke vrijwilligers. Door de opkomst van de welvaartstaat in de jaren ’70 veranderde ook de positie van het vrijwilligerswerk. Het werd als een aanvulling gezien op de mantelzorg en was ondersteunend aan het professionele werk in de zorg- en welzijnssector. Er kwam een duidelijke afbakening tussen vrijwilligerswerk en professionele zorg. De Unie Van Vrijwilligers werd vooral bekend door Tafeltje-dek-je, een project dat op grote schaal is nagevolgd.
Civil Society
Het belang van vrijwilligerswerk is de laatste jaren eerder toe- dan afgenomen. Vrijwilligerswerk, als belangrijke vorm van burgerinitiatief, speelt een centrale rol in het versterken van de samenhang en sociale cohesie van de samenleving en heeft een belangrijke plaats in de opkomst van de Civil Society[2] in Nederland en de Big Society in Engeland. Bezuinigingen zorgen voor een andere visie op zorg en welzijn, waarbij de nadruk niet ligt op het leveren van zo veel mogelijk zorg, maar op de effecten van zorg op de kwaliteit van leven, de sociale omgeving en maatschappelijke participatie. Patiënten nemen daarbij zo veel mogelijk zelf de regie [3], waarbij meer zorg in de eigen omgeving wordt geregeld[4].Naast bezuinigingen maakt ook de verandering in de wetgeving van de AWBZ en de WMO deze kanteling noodzakelijk. Uitgangspunt is dat iedereen moet kunnen participeren in het maatschappelijk leven, ondanks eventuele beperkingen. Dat kunnen beperkingen zijn van fysieke, maar ook van psychische aard. Ervaren bezwaren moet iemand zelf oplossen, in en met zijn omgeving. Bijvoorbeeld door ondersteuning te zoeken bij familie, mantelzorgers, vrijwilligers en pas in laatste instantie bij de overheid. Vrijwilligers krijgen in dit wettelijk kader een ‘status’: er wordt formeel een beroep gedaan op hun inzet. Uitdaging voor de toekomst[5] is om aan de toenemende vraag naar mantelzorg en vrijwilligers te kunnen voldoen, blijvend te investeren in de kwaliteit van het vrijwilligerswerk, overbelasting te voorkomen, en vooral het vrijwillige karakter van vrijwilligerswerk te behouden.
Referenties
- Hueting, Ernest (1995), ‘Vrijwillig:een halve eeuw UVV’, Walburg Instituut Zutphen
- Dekker, Paul red. (2001), ‘Civil society : verkenningen van een perspectief op vrijwilligerswerk’, Sociaal en Cultureel Planbureau, Den Haag
- Vlind, Marloes (2012): Zelfregie in de Praktijk, Een kwalitatief onderzoek naar eigen regievoering van kwetsbaren in de zelfredzame samenleving, MA Sociologie Vrije Universiteit, Amsterdam
- SER-Advies nr. 2012/06: 19 oktober 2012 (Commissie Sociale Zekerheid en Gezondheidszorg)
- Boss, Blauw en Alblas (2011), Vrijwillige inzet 2.0, trendrapport vrijwillige inzet 2011, Movisie, Utrecht
Externe links
- Officiële website UVV
- Archief Landelijke Unie van Vrijwilligers
- Archieven WO2
- Algemene informatie vrijwilligerswerk
- Bief van Jane de Iong om onder het mom van een theevisite de vorming van een UVV voor te bereiden
- Toelichting op de brief (handgeschreven)
Unie van Vrijwilligers 70 jaar: vrijwilligerswerk en de kracht van verbinding
Dit jaar bestaat de Unie van Vrijwilligers 70 jaar. Dit willen we natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan! Het is van belang om deze verjaardag te vieren en daarmee het vrijwilligerswerk en de vrijwilligers in het zonnetje te zetten. Zij zijn de kern van onze organisatie en verdienen aandacht en waardering. We willen tijdens het jubileumfeest stil staan bij het werk dat al 70 jaar lang dagelijks door vrijwilligers wordt verricht.
De Unie van Vrijwilligers is direct na de oorlog opgericht en dus nauw verbonden met 70 jaar bevrijding, wat dit jaar veel aandacht krijgt en ook in bredere zin gevierd wordt.
Tenslotte is het van belang het jubileum samen met alle afdelingen van de UVV te vieren, omdat samenwerking als Unie opnieuw uiterst relevant is. De Unie van Vrijwilligers is een samenwerkingsverband van 47 afdelingen.
De decentralisatie van de WMO/AWBZ en de snelle en ingrijpende veranderingen die dit teweeg brengt binnen de sector Zorg en Welzijn, brengt ook voor het vrijwilligerswerk grote veranderingen met zich mee. Het is dan goed onderdeel te zijn van een groter geheel, samen te werken en kennis te delen, zodat niet elke afdeling apart het wiel hoeft uit te vinden. Daarmee heeft de Unie van Vrijwilligers als landelijke organisatie opnieuw een belangrijke toegevoegde waarde. Onderlinge kennisuitwisseling en deskundigheidsbevordering, zeer belangrijk met het oog op alle transities, zijn als Unie makkelijker te organiseren dan voor elke afdeling apart.
Achtergrond
De eerste afdelingen van de Unie van Vrijwilligers (voorheen Korps Vrouwelijke Vrijwilligers) zijn al opgericht tijdens de economische crisis in de jaren 20 van de vorige eeuw en de jaren van toenemende oorlogsdreiging voorafgaand aan de oorlog. De in die tijd nog vrouwelijke vrijwilligers speelden een belangrijke rol bij de Luchtbeschermingsdienst en tijdens de eerste dagen van de mobilisatie. In de eerste oorlogsjaren is er enorm veel werk verzet, zoals direct na het bombardement op Rotterdam. Engelse piloten werden geholpen aan onderduikadressen, vluchtelingen werden opgevangen en ondergebracht. Het aantal afdelingen groeide snel. Later werd het werk ondergronds voortgezet. Al tijdens de oorlog kwamen vertegenwoordigers van de verschillende afdelingen in het geheim bij elkaar om voorbereidingen te treffen voor het vormen van een gezamenlijke Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers. Dit contact had als doel om direct na de oorlog als gezamenlijke Unie een belangrijke bijdrage te kunnen leveren aan de wederopbouw van Nederland. Door deze voorbereidingen was het mogelijk direct na de bevrijding actief te zijn op het brede terrein van zorg en welzijn en de nodige ondersteuning te bieden.
In de loop van de tijd heeft de UVV regelmatig de dienstverlening aangepast aan de veranderende behoefte van de samenleving. Ook nu is er veel in beweging op het gebied van zorg en welzijn. De decentralisatie van WMO/AWBZ, de terugtredende overheid en de bezuinigingen in de zorg vragen om meer vrijwillige inzet en andere zorg en ondersteuning van mantelzorgers en hulpvragers. Samenwerken en uitwisseling van kennis en ervaring tussen de verschillende afdelingen van de UVV is opnieuw belangrijk.
Gekozen Lustrumthema: Vrijwilligerswerk en de kracht van verbinding
Daarbij gaat het om vrijwilligerswerk als cement van de samenleving (maatschappelijke cohesie), de verbinding tussen vrijwilliger en zorgvrager, tussen zorginstelling en afdeling, tussen afdelingen onderling binnen UVV Nederland.
Dus, wat hebben we nu met het jubileum voor ogen?
- We willen op een feestelijke manier vieren dat 70 jaar geleden, direct na de bevrijding, de Unie Van Vrijwilligers, als een verbindende landelijke organisatie van verschillende vrijwilligersafdelingen in het land is opgericht.
- We willen dat doen door een gezamenlijke dag te organiseren voor 350 vrijwilligers afkomstig uit alle verschillende afdelingen en geledingen van de UVV.
- Als thema is gekozen voor “de kracht van verbinding”. Dit thema zal terugkomen door de sprekers die we hebben uitgenodigd voor deze dag. Zo heeft Ella Vogelaar zich bezig gehouden met de verbinding in steden en wijken en doet ze dat nu als bestuursvoorzitter van de NOV, waar verbinding tussen verschillende vrijwilligersorganisaties wordt gelegd. Esther Vergeer komt spreken over de verbinding tussen kracht en kwetsbaarheid. En ten slotte Victor Mids, die als arts zelf betrokken is bij de zorg en speelt met het verbinden van illusies met wetenschap.
- De vrijwilligers en het werk van de vrijwilligers willen we ook met een kleine gedrukte brochure en een breed te verspreiden (intern en extern) digitaal magazine in de spotlights zetten.
De zorg verandert en het vrijwilligerswerk verandert mee
Tijdens de themamiddag van UVV Nederland op 24 maart over de kanteling van de AWBZ/Wmo presenteerde Trudy Gorter, voorzitter van de UVV afdeling Leeuwarden, hoe de afdeling bijdraagt aan de transitie. De UVV Leeuwarden is al 70 jaar actief in vooral de intramurale zorg in de instellingen. De gedachte van het bestuur is: “Vooral blijven doen wat we nu doen en waar we goed in zijn. Maar ook proactief zijn en meedenken en meedoen in de huidige transitie-problematiek”. Hieronder een samenvatting van haar presentatie met de ervaringen tot nu toe.
Gevolgen van nieuwe wetgeving
Zorg is in 2015 geen automatisme meer, wordt niet zonder meer aangeboden, maar eerst wordt de vraag gesteld, wat men zelf kan en wat de familie, buren en/of vrijwilligers kunnen betekenen. Gelukkig is het wel zo dat wie echt professionele zorg nodig heeft dat nog steeds krijgt. Gemeenten zijn wel gestart met de zgn. keukentafelgesprekken en veel cliënten krijgen minder huishoudelijke hulp of begeleiding. Geluiden die we nu horen is dat hulp die de burger zelf kan regelen – de HH1 – niet meer geïndiceerd wordt. In Leeuwarden moeten alle cliënten per 1 juli 2015 opnieuw geïndiceerd zijn. Zowel voor de WMO als voor de verpleging en Verzorging. Dit gebeurt door de mensen die werken in de sociale wijkteams.
Bestuurlijke verandering
Om in te kunnen spelen op de ontwikkelingen zijn de uitvoerende taken bij het bestuurslid ouderenwerk van de UVV Leeuwarden overgebracht aan twee goed ingevoerde coördinatoren. Het bestuurslid ouderenwerk legt zich nu toe op het ontwikkelen en uitdragen van beleid, netwerken, gesprekken met bestaande en nieuwe partijen betreffende aanvragen van nieuwe projecten.
Ter voorbereiding op de transitie 2015 heeft het bestuurslid ouderenwerk in 2014 al een start gemaakt met het leggen van contacten met verschillende disciplines zoals met de Senior beleidsmedewerker sociaal domein van de gemeente Leeuwarden, teamleiders van de sociale wijkteams, wijkverpleegkundigen en zorgaanbieders.
Het werken in wijkteams
Leeuwarden is opgedeeld in 8 wijkenteams, 7 wijkteams en een dorpenteam. Iedere wijk heeft een eigen Sociaal wijkteam op een locatie in die wijk. Een Sociale wijkteam ondersteunt de inwoners bij alle vragen die ze in hun leven kunnen tegenkomen over werk, jeugd en zorg. Vragen zoals:
- (Werk): hulp bij solliciteren en re-integratie
- (Jeugd en gezin): opvoeding van de kinderen leerproblemen, relaties en opvoeden
- (Financiën): schulden oplossen, toeslagen en kwijtscheldingen aanvragen
- (Wonen): leefbaarheid, huren, hulp in de huishouding, dagbesteding en lichte persoonlijke zorg
Er zijn verschillende disciplines zoals o.a. maatschappelijk werkers, sociaal en welzijnsmedewerkers. De wijkverpleegkundige voor niet toewijsbare wijkverpleegkundige zorg en voor wel toewijsbare zorg (de zogenaamde S1 en S2 zorg) gaan nauw samenwerken met de Sociale wijkteams.
Nieuwe activiteiten UVV Leeuwarden in wijkcentra
Tijdens het gesprek in september 2014 met een aantal teamleiders van Sociaalwijkteams is het volgende aan de orde gekomen. In wijkcentra zal behoefte zijn aan gastvrouwen en gastheren door de gaten die er gaan vallen in de dagbesteding zowel individueel als bij groepsbegeleiding, Hier vindt de grootste korting plaats bij de overheveling naar de gemeente. Er zullen vormen van opvang ontstaan in wijkcentra en buurthuizen. Hier kunnen en zullen vrijwilligers wij, (UVV-ers) een rol gaan vervullen. Een bekende activiteit, maar in een nieuw jasje. En ook het organiseren van activiteiten voor buurtbewoners (vereenzaming speelt immers een grote rol) in locaties in de wijken. Vrijwilligerswerk waar we sterk in zijn.
Vragen die nog leven
- Medewerkers zijn (nog) niet gewend om buiten instellingen te werken. Duidelijk is geworden bij de opzet van het project Wandelmaatjes dat dit vraagt om een ander soort vrijwilliger. Dat is een uitdaging, maar het opent ook mogelijkheden voor een jonge groep vrijwilligers.
- Organisatie van de UVV: er wordt nagedacht of we van projectleiders naar wijkleiders zullen ombuigen. Die wijkleiders kunnen dan aansluiten bij het gebied van de Sociale wijkteams.
- Onvoorziene effecten zoals toename aanvragen Tafeltje-dek-je: de mensen die in de woon-zorgcentra zelfstandig komen te wonen moeten zelf hun maaltijden verzorgen. Na de opening van het nieuwe MFC werden we verrast door een groot aantal aanvragen voor Tafeltje Dekje. Er moesten 20 nieuwe warmhouders gekocht worden (grote kostenpost!). Er wordt nagedacht over andere mogelijkheden om ook aan het eind van de middag maaltijden rond te gaan brengen.
- Financiering: Jaarlijks wordt een bijdrage per medewerker geïnd bij de zorginstellingen waar onze vrijwilligers werkzaamheden verrichten. Die jaarlijkse bijdrage is nodig om onkosten te dekken zoals voor medewerkersbijeenkomsten en om af en toe leuke activiteiten te doen met en voor de vrijwilligers. Nu doemen er problemen op, hoe worden de activiteiten bekostigd die niet gerelateerd zijn met het werk in de instellingen? Er is overleg geweest met de wethouder, de programmamanager van coöperatie Amaryllis, (die de WMO gelden beheert), en de beleidsmedewerker sociaal domein. Ze waren onder de indruk van de professionaliteit en van de flexibiliteit van onze vrijwilligersorganisatie, van onze procedure van werving en selectie, van het geven van een basiscursus, het tekenen van de vrijwilligersovereenkomst. Besloten is een overeenkomst te tekenen met Amaryllis voor een jaarlijkse financiële bijdrage per vrijwilliger ter vergoeding van de onkosten. Dit biedt een solide basis om de activiteiten in te vullen en verder uit te breiden.
